از جمله حوادث آستانه ظهور امام عصر(ع)، رخداد زلزلههایی بزرگ است که در رأس آنها میتوان به زلزلههای بزرگ شام و دمشق اشاره کرد. روایات فراوان و روشنی درباره این زلزله وجود دارد به گونهای که برخی از مکانها و خسارتهای آن و حتّی وقت آن را پیش از ورود سپاهیان غربی مشخص میسازد. گرچه از بعضی روایات استفاده می شود که سپاه غرب به هنگام وقوع زلزله در دمشق به سر میبرد.
ریشهیابی زلزله در روایات
از رسول اکرم(ص) نقل شده است که فرمود: «هرگاه پنج چیز شایع شود، پنج چیز در میان شما جاگزین شود، هرگاه زنا شایع شود؛ زلزلهها ظاهر شود، هرگاه زکات را ندهند، حیوانات بمیرند و هرگاه حکّام در قضاوت جور کنند آسمان باران خود را نگهدارد و هرگاه ربا فاش و شایع گردد، خسف و فرو رفتن به زمین خواهد بود».
باز آن حضرت(ص) فرمود: «هرگاه در امّت من ده خصلت ظاهر شود خداوند ایشان را به ده چیز عقوبت کند».
گفته شد: یا رسول الله! آن ده خصلت چیست؟
فرمود: «هرگاه دعا کم کنند بلا نازل شود، هرگاه صدقات (قرض، هدیه، وقف، مطلق قدم های خیر و انفاقات خیریه) را ترک کنند مرضها زیاد شود، هرگاه زکات را منع کنند چارپایان بمیرند، هرگاه سلطان جور کند منع باران شود، هرگاه زنا در ایشان بسیار شود، مرگ ناگهانی در ایشان زیاد شود، هرگاه ربا زیاد شود، زلزلهها زیاد شود، هرگاه به خلاف آنچه خدا نازل فرموده حکم کنند دشمن ایشان بر ایشان مسلط شود، و هرگاه نقض عهد و پیمان کنند خداوند ایشان را مبتلا به قتل سازد و هرگاه کم فروشی کنند خداوند ایشان را به سالهای خشک و قحط بگیرد.»
سپس این آیه را تلاوت فرمود: «ظهر الفساد فی البرّ و البحر بما کسبت أیدی الناس لیذیقهم بعض الذی عملوا لعلّهم یرجعون؛1
فساد در دریا و خشکی ظاهر شد به سبب آنچه دست مردم کسب کرده تا اینکه بچشاند ایشان را اثر بعضی از آنچه عمل کردهاند، تا شاید برگشت کنند.»2
پیشگوییهای زلزله
بسیاری از انبیا و اولیا از زمان های دور درباره وقوع زلزلههای شدید خبر دادهاند که به اجمال بسیار درباره آن سخن میگوییم و از آن جمله در «انجیل متّی» چنین آمده است:
«عیسی در جواب ایشان گفت: زنهار کسی شما را گمراه نکند. ز آن رو که بسا به نام من آمده خواهند گفت که من مسیح هستم و بسیاری را گمراه خواهند کرد و جنگ ها و اخبار جنگ ها را خواهید شنید. زنهار مضطرب مشوید؛ زیرا وقوع این همه لازم است، لیکن انتها هنوز نیست؛ زیرا قومی با قومی و مملکتی با مملکتی مقاومت خواهند نمود و قحطیها، وباها و زلزلهها در جای ها پدید آید... آنگاه اگر کسی به شما گوید:
اینک مسیح در اینجا یا در آنجا است باور مکنید؛ زیرا که مسیحیان کاذب و انبیای کذبه ظاهر شده، علامات و معجزات عظیمه چنان خواهند نمود که اگر ممکن بودی برگزیدگان را نیز گمراه کردندی. اینک شما را پیش خبر دادم.»3
«اشعیای نبی» در رؤیای خود، تکان های عظیمی را در آخرالزمان مشاهده کرد:
«اساس و بنیان زمین در حال لرزش است. زمین به شدت در حال جنبش است. زمین تا پایان مانند آدمی مست تلوتلو خواهد خورد و مانند کلبه لرزان خواهد بود... در روز خونریزی بزرگ، زمانی که برج ها واژگون می شوند».4
رسول اکرم(ص) نیز با اشاره به آخرالزمان فرمودند: «زلزلههای بسیاری زمین را در خود خواهد گرفت».5
آن حضرت در جای دیگر، در این باره میفرماید: «شما را به مهدی(ع) بشارت می دهم. هنگامی که اختلافات شدید در میان مردم پدید آید و زلزلههای سختی واقع شود او قیام می کند».6
امام صادق(ع) نیز با بشارت ظهور مهدی(ع) در این باره فرمودند: «مهدی را به شما بشارت میدهم که پس از پدید آمدن اختلافات در میان امتم و زلزلههای بسیار، ظهور خواهد کرد».7
همچنین در جای دیگر فرمودهاند: «از نشانههای قیام آن حضرت این است که در سالی پُر از زلزله و سرما اتفاق میافتد».8
امام محمد باقر(ع) نیز فرمودند: «قائم قیام نمیکند مگر در دوره ترس و وحشت و زمین لرزهها و گرفتاری و بلایی که گریبانگیر مردم میگردد و پیش از این وقایع، طاعون شیوع مییابد و دورهای که در میان عرب شمشیری برّان و بین مردم اختلافی سخت و پراکندگی و چنددستگی در دینشان پدیده آمده باشد و در حالشان دگرگونی پیدا شده تا جایی که آرزومند از شدّت آنچه که از هاری مردم و خوردن (درندگی) بعضی پاره دیگر را، که مشاهده میکند شبانهروز آرزوی مرگ مینماید و هنگامی که خروج می کند خروجش در دوران یأس و ناامیدی (مردم) است. پس خوشا به حال آنکه او را در می یابد و از یاران اوست، وای و تمامی وای کسی را که با او مخالفت ورزد و از فرمانش سرباز زند و از دشمنان او باشد» سپس آن حضرت فرمود: «او به امری نوین و سنّت و طریقه ای جدید و قضاوتی تازه قیام خواهد نمود که بر عرب گران باشد. کار او جز کشتار (معاند) نیست و توبه هیچ کس را نمیپذیرد و در کار خدا از سرزنش هیچ خرده گیری باک ندارد».9
زلزله در دمشق، بغداد، مصر
از جمله حوادث آستانه ظهور امام عصر(ع)، رخداد زلزلههایی بزرگ است که در رأس آنها میتوان به زلزلههای بزرگ شام و دمشق اشاره کرد. روایات فراوان و روشنی درباره این زلزله وجود دارد به گونهای که برخی از مکان ها و خسارتهای آن و حتّی وقت آن را پیش از ورود سپاهیان غربی مشخص میسازد. گرچه از بعضی روایات استفاده می شود که سپاه غرب به هنگام وقوع زلزله در دمشق به سر میبرد.
همچنین احادیث، این زمین لرزه را «الرجفه، والخسف، و الزلزله؛ تکان شدید، فرو رفتن، لرزش» مینامد. مانند روایتی که از امام باقر(ع) از امیرمؤمنان(ع) نقل شده است که فرمود: «وقتی در شام دو گروه نظامی اختلاف کنند، نشانهای از نشانههای الهی آشکار میشود».
پرسیدند: ای امیرمؤمنان آن نشانه چیست؟
فرمود: «زمین لرزه ای در شام رخ می دهد که صد هزار در اثر آن هلاک میگردند و این را خداوند رحمتی برای مؤمنان و عذابی برای کافران قرار میدهد. وقتی آن هنگام فرا رسد، نظارهگر سوارانی دارای اسبهای سفید و درفشهای زرد رنگ باشید که از مغرب روی میآورند تا وارد شام میشوند و در آن لحظات است که فریاد و بی تابی بزرگ و مرگ سرخ فرا میرسد. وقتی آن وضع پیش آمد پس بنگرید فرو رفتن آبادیای از روستاهای دمشق را که به آن حرشا می گویند. در این هنگام فرزند هند جگرخوار (سفیانی) از بیابان خروج کرده، بر منبر دمشق قرار میگیرد در این بحبوحه در انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) باشید».10
بنابر آنچه مرحوم مجلسی آورده، مشابه این حادثه در بغداد نیز رخ می دهد:
«...سوزاندن مردی از بزرگان بنی عباس در بین جلولا و خانقین، بستن پلی در بغداد نزدیک محله کرخ، برخاستن باد سیاهی در اوّل روز در بغداد و زلزله ای نیز در آنجا می آید که بسیاری از مردم را در زمین فرو می برد. ترسی بر اهل عراق و مردم بغداد مستولی میشود، مرگهای سریع آنها را از پا در می آورد و آفت به جان و مال و محصول آنها میافتد. ملخهای به موقع و بیموقع میآید و غلّه و کشت و زرع آنها را میخورد و زراعت آنها تقلیل می یابد. دو دسته از مردم عجم به جان هم افتاده، خون بسیاری در میان آنها ریخته میشود».11
و در روایتی دیگر چنین آمده است: «چنان که مصر را زلزله خراب کند، عمان را آب دریا خراب کند، بصره را آتش خراب کند که از آسمان ببارد، دمشق را باد خراب کند، روم را صاعقه از آسمان آید و یمن را درد قولنج هلاک نماید».12
در ضمن حوادث معاصر آشکار شدن «دجال» نیز چنین آمده است: «آنگاه زلزله پیدا شود. هیچ منافقی در مدینه نماند الّا آنکه بیرون آید و تابع دجال گردد و مردم آن روز را «یوم الخلاص» گویند. امّ شریک عرض کرد، یا رسول الله آن روز مؤمنان کجا باشند؟ فرمود: «به بیت المقدس پناه برند. دجال بیابد و آنجا را احصار کند پس حضرت صاحب الامر بر ایشان ظاهر شود».13
باید پرسید آیا به راستی عصر ما در مرکز همه وقایعی قرار گرفته که قرن ها پیش از این روشن بینان با دلتنگی از آن یاد کرده بودند؟
راه رهایی از زلزلههای آخرالزمان
برای رهایی از زلزلههای بزرگ آخرالزمان که ناشی از کثرت و وسعت معاصی انسان هاست ظاهراً راهی جز آنچه در انتهای حدیث شریف قدسی «لوح» آمده نیست:
«... با پسرش «م ح م د» که رحمتی از برای جهانیان است، به کمال رسانم. وی کمالِ موسی، شکوهِ عیسی و شکیبِ أیوب را داراست. در روزگارِ [غَیبتِ] او یارانم خوار گردند و سرهای ایشان را چون سرهای ِ تُرکان و دیلمیان برای یکدیگر هدیت فرستند. ایشان را به قتل آرَند و بسوزانند و بیمناک، هراسان و ترسان باشند. زمین از خون هاشان رنگین گردد و وای و فغان از زنانشان برخیزد. اینان اند که براستی دوستانِ من اند. به ایشان هر فتنه کورِ تیره و تار را می رانَم و به ایشان زلزلهها را میزدایم و بارهای گران و زنجیرها را بردارم. «درودهایی از جانبِ پروردگارشان و رحمت بر آنان باد و آنان خود رهیافتگان اند».15
پینوشتها:
1. سوره روم (30)، آیه 41.
2. جامع الاخبار، ص 509.
3. کتاب مقدّس، انجیل متی، ص 41، باب 24، بندهای 1 ـ 8، 23 ـ 28،29 ـ 37 و 42 ـ 46.
4. کتاب اشعیای نبی، باب 24، بندهای 18 ـ 20 و 25 ـ30.
5. کامل سلیمان، روزگار رهایی، ترجمه علی اکبر مهدی پور، ج1، ح130.
6. روزگار رهایی، ج2، ح1431.
7. مجتبی الساده، شش ماه پایانی، ترجمه محمود مطهری نیا، ص64.
8. همان.
9. غیبت نعمانی، ص 236.
10. بحارالانوار، ج 52، ص 253.
11. مهدی موعود (ترجمه جلد سیزدهم بحارالانوار)، ص 998.
12. العبقری الحسان فی احوال مولانا صاحب الزمان (المجلد 2، الجزء 2، نجمه 20).
13. تحفـه المجالس، ص 404.
14. ر.ک: پیشگویی ها و آخرالزمان (مجموعه مقالات)، مقاله آینده نزدیک، فاطمه شفیعی، ص90.
15. إثبات الوصیـه، صص 143، 227 و 230.
منبع:
هر بلای آسمانی که هر جای کره زمین رخ بده شما سریع نوید بدید که اینا نشانههای ظهوره. از زلزله بم تا ژاپن تا ترکیه. از هزار و سیصد و درشکه تا کنون.
خدا به همه عقل بده والا.