مهدویت از دیدگاه امام رضا علیه السلام

مهدویّت به عنوان باوری فاخر و تأثیرگزار در میان باورهای اسلامی از همان سال‌های نخستین رسالت پیامبر اکرم(ص) و طلوع اسلام در کانون نگاه و توجه پیشوایان و بزرگان دین قرار گرفت. پس از پایان عمر پربرکت پیامبر اکرم(ص) این راه همچنان در سخنان ارزشمند پیشوایان معصوم(ع) با قوّت و قدرت هرچه بیشتر به تناسب شرایط هر امام، ادامه یافت.

امامی که بیش از همه بر مواریث شیعی در زمینه باور مهدوی و فرهنگ انتظار افزود و گنجینه‌های گرانبهایی برای امت اسلام به یادگار گذاشت امام رضا(ع) است. که در این مقاله به بررسی روایات ایشان پیرامون مهدویت می‌پردازیم.

کریمه اهل بیت علیها السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف عنایات ویژه ای به حضرت فاطمه معصومه علیها السلام و حرم با صفای او و اهل قم به ویژه علماء دارد.[1] تا جایی که که سبب رشد و شکوفایی معنوی این پایگاه جهت فرهنگ سازی معارف اسلامی خصوصاً مهدوی شده است. لذا در این مقاله به طور اختصار به پیوند آخرین معصوم علیها السلام با حضرت معصومه علیها السلام اشاره می نمائیم:

1. امام مهدی در زیارت نامه حضرت معصومه علیها السلام
یکی از افتخارات شیعه، داشتن زیارت نامه هایی است که از معصومین علیها السلام به یادگار مانده است. در زیارت نامه حضرت معصومه علیها السلام ضمن مرور عالی ترین معارف شیعه، هشت بار با مقام ولایت، رابطة مستقیم برقرار می شود که سه مورد آن پیوند با امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

مهدویت در اندیشه صادق آل محمد (ص)

چکیده

اعتقاد به ظهور منجى ـکه در هندسه معرفتى مسلمانان از آن به «مهدى» یاد مى‌شودـ از باورهاى مشترک میان ادیان آسمانى است. پیشوایان حقیقى دین مبین اسلام از زمان صدر اسلام به تبیین مسئله مهدویت پرداخته و بدین ترتیب، کمک شایانى به شیعیان در دوران غیبت امام عصر علیه السلام کرده‌اند.

این نوشتار بر آن است تا مسئله مهدویت را با روش نقلى و تا تمرکز بر سخنان امام صادق علیه السلام واکاوى کرده، در اختیار شیعیان و رهروان مکتب تشیع قرار دهد. بر اساس مهم‌ترین یافته‌هاى این تحقیق، دوران امام صادق علیه السلام به دلیل ویژگى‌هاى خاص تاریخى مجال بیشترى براى تبیین این مسئله فراهم نموده است، تا آنجا که جزئى‌ترین مسائل مربوط به مهدویت در این دوران بیان شده، وظایف منتظران در عصر غیبت، حوادث آخرالزمان، اتفاقات قیام تا استقرار حکومت و... نیز از تبیین آن حضرت دور نمانده است.

دریافت فایل PDF:

امام زمان علیه السلام در کلمات امام سجاد علیه السلام

با قامت عصمت و حیا می­‌آید
با بانک مناجات و دعا می­‌آید
میلاد عبادت است یعنی سجاد
از سوی خدا به سوی ما می­‌آید[1]

علی بن الحسین ـ علیهما السلام­­ ـ؛ مشهورترین لقبش «زین العابدین» و «سجاد» است. در پنجم شعبان سال 38 هـ ق در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش حسین بن علی ـ علیهما السلام ـ می­باشد. و مادرش به نامهای «شهر بانو»، «شاه زنان»، «شهر ناز»، «جهان بانویه» «خوله» و... خوانده شده است.[2] آن حضرت دوران کودکی را در مدینه سپری کرد. حدود دو سال از خلافت جدّش میرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ و ده سال دوران امامت عموی خویش امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ را شاهد بود. بعد از شهادت امام مجتبی ـ علیه السلام ـ ده سال دوران امامت پدر را درک نمود. بعد از قیام عاشورا در سال 61 هـ ق که امامت به او رسید، با زمامداران زیر معاصر بود: یزید بن معاویه (سال 61 - 64)، عبدالله بن زبیر (61 - 73)، معاویة بن یزید، مروان بن حکم (نه ماه از سال 65)، عبدالملک بن مروان (65 - 86) و ولید بن عبدالملک (86 - 96) و سرانجام در سال 94 یا 95 هجری به شهادت رسید.[3]

مهدى از دیدگاه امام کاظم علیهما السلام

«یا بنى انما هى محنة من الله، امتحن بها خلقه».

«پسر جان! غیبت قائم یک آزمون الهى است که به وسیله‌ى آن بندگانش را مى‌آزماید».

(موسى بن جعفر علیه السلام).(1)

پس از استقرار رژیم جنایت پیشه‌ى بنى عباس، آنان نیز از شیوه‌ى نکوهیده‌ى بنى امیه پیروى کرده، خفقان و اختناق را به حد اعلى رسانیدند و صداى حق طلبى را در گلوها خاموش کردند و با تمام قدرت تلاش نمودند که حضرت موسى بن جعفر علیه السلام را از دست شیعیان بگیرند تا دانشگاه امام جعفر صادق علیه السلام ادامه پیدا نکند.

از این رهگذر روایات واصله از امام موسى بن جعفر علیه السلام به وسعت و گستردگى پدر بزرگوارش نمى‌باشد، طبعاً در مورد حضرت بقیة الله ارواحنا فداه نیز روایات محدودى از آن حضرت رسیده است که به برخى از آنها اشاره مى‌کنیم:

حضرت مهدی در آیینه کلام امام علی (ع) از آغاز تا حکومت

زمین خالى از حجّت نمی‌ماند

در جهان بینى مکتب اهل‏بیت ‏علیهم السّلام انسان بدون امام معصوم، و زمین خالى از حجّت بحق الهى، نخواهد ماند؛ چرا که بدون امام معصوم هدایت و کمال صحیح و شایسته انسانى میسّر نخواهد شد. بعلاوه حفظ نظام هستى به برکت وجود حجت‏‌هاى خداوند است. در این باره روایات زیادى نقل شده است. جهت آشنایى بیشتر با این موضوع به ذکر دو حدیث از روایات حضرت على ‏علیه السلام اکتفا مى‌‏شود.

حجّت نهم و خبر از موعود آخرالزمان

حضرت امام محمدتقی بن علی بن موسی الرضا - علیهم السلام - نهمین پیشوای شیعیان، بنا بر قول مشهور در دهم رجب سال 195 قمری در مدینه چشم به جهان گشود. نام مادر آن حضرت «سبیکه نوبیه» (1) از خاندان «ماریه قبطیه» - جاریه‌ رسول اکرم صلی الله علیه و آله – (2) و از زنان با فضیلت روزگار است. رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره او فرمودند:

«بابی ابن خیرة الاماء(3) الطیبة الفم، المنتجبة الرحم (4)؛ پدرم فدای پسر بهترین کنیزان که دهانی پاک و رحمی نجیب دارد» .

بشارت و مژده امام باقر(ع) به منتظران مهدی(عج)

امام محمد باقر(علیه‌السلام) در زمان حکومت مروانیان به جهت ضعف و ناتوانی حکومت، فرصت ویژه و فوق‌العاده‌ای برای بسط و نشر تعالیم و احکام اسلامی پیدا کرد و حوزه علمیه بزرگی در مدینه تشکیل داد. مساله مهدویت، آن‌چنان از اهمیت بالایی برخوردار بود که امام باقر(علیه‌السلام) در دفعات متعدد و در فرصت‌های مناسب، از غیبت مهدی موعود(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و نشانه‌های عصر ظهور، سخن گفته و علائم دوران آخرالزمان و ظهور حضرت قائم(عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و ویژگی‌های دولت کریمه و خصوصیات منتظران حقیقی‌شان را بیان نموده‌اند.

محاکمه غاصب حق حضرت زهرا(س) با ظهور امام زمان(عج)؛

چگونه امام زمان علیه السلام از ظالمین در حق حضرت زهرا و سیدالشهدا انتقام می‌گیرند؟

چگونه امام زمان(عج) بعد از ظهور، از (آنانی که به) مادرش حضرت زهرا(س) سیلی زده‌اند و خون جد بزرگوارش حضرت امام حسین(ع) (را ریخته‌اند) انتقام می‌گیرند؟ مگر نه این است که آنها سال هاست که در عالم قبر عذاب می‌شوند؟ آیا آنها زنده می‌گردند؟
جهت یافتن پاسخ مورد نظر، بررسی چند نکته ضروری است:

الف) چه کسانی به دنیا باز می‌گردند؟

پیشگویی حضرت فاطمه(س) درباره حوادث آخرالزمان

امام دوازدهم شیعیان، در شرایطی به امامت رسید که سال‌های زیادی از رحلت پیامبر(صلی الله علیه و آله) می‌گذشت و پس از انحرافی که در امر جانشینی پیامبر(صلی الله علیه و آله)، بلافاصله پس از رحلت ایشان، صورت گرفته بود، یازده امام پیشین همواره برای اجرای رسالت پیشوایی خویش در جامعه اسلامی‌ با شرایط سخت و پیچیده‌ای مواجه بودند. به عبارت دیگر جامعه در عصر امامان پیشین، درک و دریافت شایسته‌ای از جایگاه والای معصومان(علیهم السلام) نداشت.