توصیف صفات مؤمنان دوران غیبت
امام سجاد(ع) در توصیف مؤمنان عصر غیبت می‌فرمایند: مردم زمان غیبت مهدی(عج) که به امامت آن حضرت پای بندند و همواره در حال انتظار ظهور به سر می‌برند از مردم همه زمانها برترند، زیرا خدا چنان درک و فهم و نیروی تشخیص آنان را قوت می‌بخشد که غیبت نزد آنان همانند زمان ظهور باشد... آنان به حق اخلاص ورزانند...
منبع: کمال الدین ، ج 1، ص 320
امام صادق (ع) می‌فرماید:
پیامبر (ص) و علی (ع) فرمودند: یاعلی! بزرگترین مردمان در ایمان و یقین کسانی هستند که در آخر الزمان زندگی می‌کنند، آنها پیامبرشان را ندیده‌اند و امامشان در غیبت به سر می‌برد، با این همه آنان از روی علوم و معارف و کتاب‌هایی که در اختیار دارند ایمان آورده و در ایمان خود پایداری می‌ورزند...
منبع: بحارالانوار ج 52 ص 125
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند:
دنیا به پایان نمی‌رسد تا اینکه مردی از اهل‌بیت من که هم نام من است، سلطنت کند.
منبع: کتاب الملاحم والفتن، ص 154
امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمودند:
أفضَلُ العِبادَةِ بَعدِ المَعرِفَةِ إِنتِظارُ الفَرَجِ
بهترین عبادت بعد از شناختن خداوند، انتظار فرج و گشایش است.
منبع: تحف العقول، ص403
امام علی (علیه السلام) فرمود: برای صاحب‌الزمان(عجل الله فرجه الشریف)، غیبتی است عظیم که باید در محور ایمان راسخ بود؛ زیرا که خیلی‌ها از ما جدا می‌شوند، حتی آنها که به مقامات بلند رسیده‌اند.
منبع: اصول کافی، جلد 1
امام حسین (علیه السلام) فرمود: قیام کننده این امت، فرزند نهم من است که غیبتی طولانی دارد و هنگامی که تاریکی‌های غیبت، همه جا را فرا می‌گیرد؛ خفاشان کور چشم و گرگان درنده به تقسیم اعتبارات و امتیازات او می‌نشینند.
منبع: الزام النواصب، ص 67
امام علی بن الحسین (علیه السلام) فرمود: هر کس در غیبت فرزندمان استوار بر ولایت ما باشد، خداوند پاداش یک‌هزار شهید مقتول در جبهه‌های احد و بدر با به او می‌دهد.
منبع: کتاب بحارالانوار، جلد 52
امام جعفر صادق(علیه السلام) فرمود: نوروز، تنها در زمان ظهور قائم ما اهل بیت(عجل الله فرجه الشریف)، واقعیت می‌یابد که خداوند ما را بر تمامی خبائث و رذائل مسلط می‌گرداند.
منبع: بحارالانوار، جلد 52
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: خداوند از بنده مؤمنش قول گرفته که سختی‌ها را در دنیا به جان بخرد، آن‌گونه که نان‌آوران خانه از زیر دستان خود پیمان می‌گیرند که در غیبت او چارچوب‌های مورد نظر را محترم دارند. هر چه به زمان ظهور نزدیکتر می‌شوید، به افکار و اعمالتان پوشش تقیه بیشتری دهید.
منبع: کتاب بحارالانوار، جلد 67
امام حسن عسکری(علیه السلام)فرمود: «به خداسوگند، او غیبتی خواهد داشت که در آن تنها کسانی از هلاکت نجات می‌یابند که خداوند آنها را به قول به امامتش ثابت‌قدم داشته و در دعا برای تعجیل فرجش موفق کرده است»
منبع: کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص 385
حدیث ظهور
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله): مردم ! بشارت باد بر شما فرج ((مهدی)) (عج)، چون وعده خدا تخلف پذیر نیست و حکم او برگشت ندارد و او حکیم و آگاه است و براستی فتح الهی نزدیک است.
منبع: یوم الخلاص صفحه 226
امام صادق (علیه السلام) به زراره فرمود: اگر زمان غیبت را درک کردی، این دعا را همیشه داشته باش:
خدایا، خودت را به من بشناسان، چون اگر خودت را به من نشناسی، پیامبرت را نخواهم شناخت، خدایا رسول خود را به من معرفی کن چون اگر رسول تو را نشناسم، حجت تو را نخواهم شناخت، خدایا حجت خود را به من معرفی کن زیرا اگر حجت تو را نشناسم از دین خود گمراه شده‌ام.
منبع: بحارالانوار جلد 52 صفحه 146
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله): کسی که در زمان غیبت، حضرت قائم را که از فرزندان من است، انکار کند همانند مردگان جاهلیت مرده است.
منبع: بحارالانوار جلد 51 صفحه 73
امام صادق (علیه السلام): آیا ملاک قبولی اعمال بندگان را به شما خبر دهم؟ روای گفت: بله، امام فرمود: ملاک قبولی اعمال عبارتند از:
1.شهادت این که معبودی به جز خدا نیست و حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) بنده و رسول اوست
2.اقرار و اعتراف به دستور الهی
3.ولایت اهل بیت (ع)
4.برائت از دشمنان اهل بیت (ع)
5.تسلیم در مقابل اهل بیت
6.تقوی
7.کوشش در راه خدا و آرامش
8.انتظار حضرت مهدی (عج)
منبع: غیبت نعمانی صفحه 200
در ارزش و فضیلت منتظر بودن
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله): به زودی بعد از شما گروهی می‌آیند که پاداش یک نفر از آنها به اندازه پاداش پنجاه نفر از شماست. آنها گفتند: ای رسول خدا، ما در جنگ بدر و احد و حنین با تو بودیم و درباره ما قرآن نازل شد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: آنچه را که آنها به دوش گرفتند، اگر بر دوش شما می‌نهادند، مثل آنها صبر و استقامت نمی‌کردید.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 130
امام صادق (علیه السلام): کسی که در انتظار امام دوازدهم (ع) است، همانند کسی است که شمشیر را در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برهنه کرده و از او دفاع میکند.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 129
امام سجاد(علیه السلام): کسی که در زمان غیبت قائم ما بر ولایت ما استوار باشد ، خداوند پاداش هزار شهید از شهدای جنگ بدر و احد را به او خواهد داد.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 125
امام حسن عسگری (علیه السلام): به ابن بابویه فرمود: بر تو باد به صبر و انتظار فرج، چون پیامبر گرامی (صلی الله علیه و آله) فرمود: برترین اعمال امتم انتظار فرج است.
منتخب الاثر صفحه 234
امام صادق (علیه السلام): به خدا قسم عبادت پنهانی شما در زمان غیبت در حکومت باطل از عبادت کسی که خدا را در زمان امام حاضر و دولت حق عبادت میکند برتر است.
یوم الخلاص صفحه 243
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله): خوشا به حال کسانی که در غیبت حضرت مهدی (عج) صبور باشند و خوشا به حال کسانی که در محبت ورزیدن در راه اهل بیت (ع) استوار ماندند، خداوند آنها را در کتابش این طور توصیف نموده است: سوره مجادله آیه 22 ((آنها که به جهان غیب ایمان آوردند)) آنها حزب الله هستند، آگاه باشید به درستی که حزب الله رستگار است.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 143
امام باقر (علیه السلام): کسی که در حال انتظار امام زمان (عج) مرده باشد، زیان نکرده اگرچه در میان خیمه با لشگر حضرت نمرده باشد. (یعنی هرجا بمیرد، پاداش شهید را دارد)
منتخب الاثر صفحه 498
امام باقر (علیه السلام): زمانی بر مردم می‌آید که امام و پیشوای آنان غیبت میکند، پس خوشا به حال کسانی که در آن زمان بر فرمان ما استوار و ثابت قدم باشند.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 145
امام رضا (علیه السلام): شکیبائی و انتظار فرج چقدر نیکو است، آیا گفته خدا را شنیدید که فرمود (سوره هود آیه 93): شما منتظر باشید که من هم با شما منتظرم. و همچنین فرمود: (سوره یونس آیه 20) انتظار بکشید که من هم با شما از انتظار کشندگانم. بنابراین صبور باشید، چون فرج بعد از زمان یاس و ناامیدی می رسد و افراد قبل از شما صبورتر بودند.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 629
امام صادق (علیه السلام): تقوی و پاکدامنی و درستی و انتظار فرج با صبر و بردباری از راه و رسم ائمه (ع) است.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 122
امام صادق (علیه السلام): کسی که بر این امر (ولایت ائمه (ع)) بمیرد و منتظر امام (عج) باشد، همانند کسی است که در خیمه امام قائم (عج) باشد.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 122
امام صادق (علیه السلام): ای ابوبصیر، خوشا به حال شیعیان و پیروان قائم ما، که در زمان غیبت او منتظر ظهور، و در زمان ظهور مطیع او هستند آنها اولیای خدا هستند که ترس و اندوهی برای آنان وجود ندارد.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 150
امام صادق (علیه السلام) :خوشا به حال کسی که در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما چنگ زند و قلب هدایت شده اش به طرف باطل متمایل نشود.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 123
امام صادق (علیه السلام): از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که در مورد آیه ((هدی للمتقین الذین یومنون بالغیب)) فرمود: متقین، شیعیان علی بن ابیطالب (علیه السلام) هستند و غیب هم حضرت مهدی (عج) غایب است.
یوم الخلاص صفحه 223 ، الزام الناصب صفحه 137
امام صادق (علیه السلام): نزدیکترین حالت بندگان به خدا و خشنودی او از آنها هنگامی است که حجت خدا در میان آنها نباشد و برای آنها ظاهر نشود و آنها محل او را ندانند. ولی در عین حال معتقد باشند که حجت خدا هست، در این زمان شب و روز در انتظار فرج باشند.
بحارالانوار جلد 52 ، صفحه 145
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
«او مهدی موعود (عج) و قائم آل محمّد (علیهم السلام) است که به فرمان خداوند در آخرالزمان ظهور می کند. او ششمین فرزند من، و فرزند دختری یزدگرد است و یزدگرد نیز پدر او می باشد».
حضرت علی (علیه السلام) : کسی که منتظر امر و فرمان ما باشد، همانند کسی است که در راه خدا به خون خود غلتیده است.
منتخب الاثر صفحه 496
امام صادق (علیه السلام): کسی که در حال انتظار فرج امام زمان (عج) بمیرد به منزله کسی است که در راه خدا با شمشیرش جهاد کرده باشد.
بحارالانوار جلد 42 صفحه 126
امام باقر (علیه السلام): بدانید کسی که منتظر حکومت حق باشد، پاداش او همانند پاداش روزه دار شب زنده دار است.
اصول کافی جلد 2 صفحه 176
امام سجاد (علیه السلام): بهترین مردم هر زمان کسانی هستند که منتظر ظهور حضرت مهدی (عج) هستند.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 122
امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید:
اعتقاد و دین من این است که زمین از حجت خالی نمی ماند مگر چهل روز پیش از برپایی قیامت.
الغیبه شیخ طوسی ص ۲۴۳
امام جواد (علیه السلام): با ارزش ترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج است.
منتخب الاثر صفحه 223
امام زین العابدین (علیه السلام): انتظار فرج از جمله بزرگترین اعمال انسان است.
یوم الخلاص فی ظل القائم المهدی صفحه 232
امام صادق (علیه السلام): اگر کسی که منتظر حضرت است (حضرت مهدی عج) از دنیا برود و حضرت بعد از او قیام کند اجر او همانند اجر کسی است که زمان او را درک کرده، پس بکوشید و منتظر باشید، گوارا باد بر شما ای یاران مورد لطف خدا.
غیبه نعمانی صفحه 200
امام علی (علیه السلام) : کسی که مطیع فرمان ما باشد در حظیرة القدس با ما خواهد بود، و کسی که منتظر امر ما باشد همانند کسی است که در راه خدا به خونش در غلتیده باشد.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 123
امام صادق (علیه السلام) : کسی که مایل است جزء یاران حضرت مهدی (عج) قرار گیرد ، باید منتظر باشد و اعمال و رفتارش در حال انتظار با تقوی و اخلاق نیکو توءم گردد.
بحارالانوار جلد 52 صفحه 140
امام کاظم (ع) در روایتی می‌فرمایند:
وقتی پنجمین فرزند از فرزندان من غایب شد در مورد دین خود بسیار مراقب باشید مبادا کسی شما را از دین تان جدا کند.
اصول کافی ، ج 1 ، صص 6 و 335.
امام صادق (ع) در اشاره به سختی دینداری و حفظ ایمان در زمان غیبت امام زمان (ع)می فرمایند:...
صاحب الامر (ع) دوران غیبتی در پیش دارند که در آن حفظ دین کردن همانند شاخه پرخار درخت قتاد را با دست تراشیدن است ... چه کسی می تواند چنین کاری را با دست خود انجام دهد. بنابراین بندگان خدا باید در دوران غیبت حجت الهی تقوا را پیشه خود سازند و دین خدا را رها نسازند.
اصول کافی ، ج 1 ، صص 6 و 335
امام سجاد(ع) در توصیف مومنان عصر غیبت می فرمایند: مردم زمان غیبت مهدی (ع) که به امامت آن حضرت پای بندند و همواره در حال انتظار ظهور به سر می برند از مردم همه زمانها برترند، زیرا خدا چنان درک و فهم و نیروی تشخیص آنان را قوت می بخشد که غیبت نزد آنان همانند زمان ظهور باشد... آنان به حق اخلاص ورزانند... کمال الدین ، ج 1، ص 320
امام صادق(ع) می‌فرماید:
پیامبر (ص) و علی (ع) فرمودند یاعلی! بزرگترین مردمان در ایمان و یقین کسانی هستند که در آخر الزمان زندگی می‌کنند، آنها پیامبرشان را ندیده‌اند و امامشان در غیبت به سر می‌برد، با این همه آنان از روی علوم و معارف و کتاب‌هایی که در اختیار دارند ایمان آورده و در ایمان خود پایداری می‌ورزند...
بحارالانوار ج 52 ص 125
طبقه بندی احادیث مهدوی بر اساس موضوع:
بخش اول:
ارزش و فضلیت انتظار فرج
انتظار، بهترین عمل
1 عَنِ الرِّضا عَنْ ابائِهِ علیه السلام قالَ: قالَ رَسُولُ اللّهِصلی الله علیه و آله: اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتى اِنْتِظارُ فَرَجِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ.
امام هشتم)ع) به نقل از پدران بزرگوارش فرمود: رسول خدا صلىالله علیه و آله فرمود: برترین اعمال امّت من انتظار فرج از خداى عزوجل مىباشد.
عبادت و انتظار
2 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: ...واِنْتِظارُ الْفَرَجِ عِبادَةٌ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ...و انتـظار فـرج عـبادت اسـت.
برترین عبادتها
3 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: وَ اَفْضَلُ الْعِبادَةِ اِنْتِظارُ الْفَرَجِ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: برترین عبادت انتظار فرج است.
انتظار محبوبترین اعمال
4 سَئَلَ عَنْ عَلِىٍّ رَجُلٌ اَىُّ الاعمالِ اَحَبُّ اِلَىاللّهِ عَزَّوَجَلَّ. قـالَ علیه السلام: اِنْتِـظارُ الْفَـرَجِ.
مردى از امام على علیه السلام سئوال کرد: محبوبترین اعمال پیش خدا کدام است؟ امـام علیه السلام فرمود: انتـظار فـرج.
انتظار بزرگترین گشایش
5 قالَ عَلِىُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام: اِنْتِـظارُ الْفَرَجِ مِـنْ اَعْـظَمِ الْفَـرَجِ.
امام سجاد علیه السلام فرمود: انتـظار فـرج از بزرگترین گشایش هاست.
انتظار، برترینعمل شیعه
6 قالَ الْجَوادُ علیه السلام: اَفضَلُ اَعمالِ شیعَتِنا اِنْتِـظارُ الْفَرَجِ.
امام جواد علیه السلام فرمود: با ارزشترین اعمال شیعیان ما انتـظار فـرج است.
انتظار عمل بزرگ
7 قالَ الاِمامُ زَیْنُ الْعابِدینَ علیه السلام: اِنْتِظارُ الْفَرَجِ مِنْ اَعْظَمِ الْعَمَلِ.
امام زینالعابدین علیه السلام فرمود: انتـظار فــرج از جمله بزرگترین اعمال انسان است.
ارزش انتظار
8 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: فَاِنْ ماتَ وَ قامَ القائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الاَْجْرِ مِثْلُ اَجْرِ مَنْ اَدْرَکَهُ، فَجِدُّوا وَانْتَظِرُوا هَنیئا لَکُمْ اَیَّتُهَا الْعِصابَهُالْمَرْحُومَةُ.
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر کسى که منتظر حضرت است از دنیا برود و حضرت بعد از او قیام کند اجر او همانند اجر کسى است که زمان او را درک کرده، پس بکوشید ومنتظر باشید، گوارا باد بر شما اى یاران مورد لطف خدا.
شهادت و انتظار
9 قْالَ امیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: اَلاْخْذُ بِاَمْرِنا مَعَنا غَدا فىحَظیرَةِ الْقُدْسِ وَالْمُنْتَظِرُ لِأمْرِنا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فى سَبیلِاللّهِ.
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: کسى که مطیع فرمان ما باشد در حظیرهالقدس با ما خواهد بود، و کسى که منتظر امر ما باشد همانند کسى است که در راه خدا به خونش درغلتیده باشد.
صفات منتظران
10 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: ...مَنْ سَرَّهُ اَنْ یَکُونَ مِنْ اَصْحابِ الْقائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ، وَلْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الاَْخْلاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسىکه مایل است جزء یاران حضرت مهدى(عج) قرار گیرد باید منتظر باشد و اعمال و رفتارش در حال انتظار با تقوى و اخلاق نیکو توأم گردد.
بخش دوّم:
شخصّیت منتظران حضرت مهدى (عج)
شخصّیت منتظران
11 عَنْ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: اَلْمُنْتَظَر لِأَمْرِنا کَالْمُتَشَحَّطِ بِدَمِهِ فى سَبیلِ اللّهِ.
از امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده که فرمود: کسى که منتظر امر و فرمان ما باشد، همانند کسى است که در راه خدا بخون خود غلتیده است.
فضیلت منتظران
12 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: مَنْ ماتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقائِمِ فى فُسْطاطِهِ قالَ: ثُمَّ مَکَثَ هُنیئَةً، ثُمَّ قالَ: لابَلْ کَمَنْ قارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِه، ثُمَّ قالَ: لاوَاللّهِ اِلاّ کَمَنِاسْتَشْهَدَ مَعَ رَسُولِاللّهِ صلی الله علیه و آله.
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر کسى از شما بمیرد در حالىکه منتظر حکومت امام زمان (عج) بوده، همانند کسى است که با امام قائم علیه السلامدر خیمهاش بوده است، سپس اندکى درنگ کرد و فرمود: نه، بلکه همانند کسى است که در کنار حضرت زد و خورد کند، سپس فرمود: نه، به خدا قسم، بلکه مانند کسى است که در کنار رسول خدا به شهادت برسد.
موقعیّت منتظران
13 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: اِنَّ الْمَیِّتَ مِنْکُمْ عَلى هذَا الاَْمْرِ، بِمَنْزِلَةِ الضّارِبِ بِسَیْفِهِ فى سَبیلِ اللّهِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که در حال انتظار فرج امام زمان علیه السلامبمیرد بمنزله کسى است که در راه خدا با شمشیرش جهاد کرده است.
پاداش منتظران
14 عَنِ الْباقِرِ علیه السلام: وَاعْلَمُوا اَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ.
امام باقر علیه السلام فرمود: بدانید کسى که منتظر حکومت حقّ باشد، پاداش او همانند پاداش روزهدار شب زندهدار است.
مقام منتظران
15 عَنْ عَلىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ علیه السلام: اَلْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ اَفْضَلُ اَهْلِ کُلِّ زَمانٍ ...
از امام سجاد علیه السلام نقل شده که فرمود: بهترین مردم هر زمان کسانى هستند که منتظر ظهور حضرت مهدى علیه السلام هستند.
جایگاه منتظران
16 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: مَنْ ماتَ مِنْکُمْ عَلى هذَا الْأَمرِ مُنْتَظِرا لَهُ کانَ کَمَنْ کان فى فُسْطاطِ الْقآئِم.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسىکه بر این امر بمیرد ومنتظر امام علیه السلامباشد همانند کسىاستکه درخیمه امامقائم علیه السلامباشد.
عاقبت منتظران
17 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: یا اَبا بَصیرٍ طُوبى لِشیعَةِ قائِمِنَا الْمُنْتَظِرینَ لِظُهُورِهِ، فى غَیْبِتِهِ، وَالْمُطیعینَ لَهُ فى ظُهُورِهِ، اُولئَکَ اَؤْلیآءُاللّهِ الَّذینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاهُمْ یَحْزَنُونَ.
امام صادق علیه السلام فرمود: اى اَبُوبصیر، خوشا به حال شیعیان و پیروان قائم ما، که در زمان غیبت او منتظر ظهور، و در زمان ظهور مطیع او هستند آنها اولیاى خدا هستند که ترس و اندوهى براى آنان وجود ندارد.
خوشابه حال منتظران
18 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: طُوبى لِمَنْتَمَسَّکَ بِاَمْرِنا فى غَیْبَةِ قائِمِنا، فَلَمْ یَزِغْ قَلْبُهُ بالْهِدایَةِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: خوشا به حال کسىکه در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما چنگ زند وقلب هدایت شدهاش به طرف باطل متمایل نشود.
بخش سوّم:
انتظار و منتظر در فرهنگ اسلامى
منتظران در قرآن
19 عَنِ الصّادِقِ علیه السلام فى هذِهِ الاْیَةِ الْکَریمَةِ: (هُدىً لِلْمُتَّقینَ الَّذینَ یُؤمِنُونَ بِالْغَیبِ) اَلْمُتَّقُونَ: شیعَةُ عَلِىٍّ، وَالْغَیبُ هُوَالْحُجَّةُ الغائبُ.
از امام صادق علیه السلامنقل شده است که در مورد آیه: «هُدَىً لِلْمتَّقینُ الَّذینَ یُؤمنُـونَ بِالْغَیْبِ» فرمود: متّقین، شیعیان على بن ابیطالب علیه السلامهستند و غیب هم حضرت مهـدى علیه السلام غایب است.
منتظران در پیشگاه خدا
20 عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: اَقْرَبُ ما یَکُونُ الْعِبادُ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَاَرْضى ما یَکُونُ عَنْهُمْ، اِذَا افْتَقَدُوا حُجَّةَ اللّهِ، فَلَمْ یَظْهَرْ لَهُمْ، وَلَمْ یَعْلَمُوا بِمَکانِهِ، وَهُمْ فى ذلِکَ یَعْلَمُونَ اَنَّهَ لَمْ تَبْطُلْ حُجَّةُ اللّهِ، فَعِنْدَها فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ کُلَّ صَباحٍ وَ مَسآءٍ.
امام صادق علیه السلام فرمود: نزدیکترین حالت بندگان به خدا و خشنودى او از آنها هنگامى است که حجّت خدا در میان آنها نباشد و براى آنها ظاهر نشود و آنها محـل او را ندانند. ولى در عین حال معتقد باشند که حجّت خدا هست، در این زمان شب و روز در انتظار فرج باشند.
منتظران و حزب الله
21 قالَ النّبِىُّ صلی الله علیه و آله : طُوبى لِلصّابِرینَ فى غَیْبَتِهِ، طُوبى لِلْمُتَّقینَ عَلى مُحَجَّتِهِمْ، اُوْلئِکَ وَصَفَهُمُ اللّهُ فى کِتابِهِ فَقالَ:«وَالَّذینَ یُؤْمِنُونَ بالْغَیْبِ»وَ قالَ:«اُولئِکَ حِزْبُ اللّهِ اَلا اِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»
پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خوشا به حال کسانى که در غیبت حضرت صبور باشند و خوشا به حال کسانى که در محبت ورزیدن در راه اهل بیت علیهمالسلام استوار ماندند، خداوند آنها را در کتابش اینطور توصیف نمودهاست: «آنها که به جهان غیب ایمان آوردند» آنها حزباللّه هستند، آگاه باشید به درستى که حزباللّه رستگار است.
منتظران پیروز
22 عَنْ اَبى جَعْفَر علیه السلام قالَ: ما ضَرَّ مَنْ ماتَ مُنْتَظِرا لامْرِنا اَلاّیَمُوتَ فىوَسَطِ فُسْطاطِ الْمَهْدِىِّ وَعَسْکَرِهِ.
امام باقر علیه السلام فرمود: کسى که در حال انتظار امام زمان علیه السلام مرده باشد، زیـان نـکرده که در میان خیمه یا لشگر حضرت نمرده است. (یعنى هر جا بمیرد، پاداش شهید را دارد).
منتظران استوار
23 عَنْ اَبى جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ: یَأْتى عَلَى النّاسِ زَمانٌ یَغیبُ عَنْهُمْ اِمامُهُمْ فَیا طُوبى لِلثّابِتینَ عَلى اَمْرِنا فى ذلِکَ الزَّمانِ.
امام باقر علیه السلام فرمود: زمانى بر مردم مىآید که امام و پیشواى آنان غیبت مىکند، پس خوشا به حال کسانى که در آن زمان بر فرمان ما استوار و ثابت قدم باشند.
صبر و انتظار درقرآن
24 قالَ الرِّضا علیه السلام : ما اَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ اِنْتِظارَ الْفَرَجِ، اَما سَمِعْتَ قَوْلَاللّهِ تَعالى: «فَاْرْتَقِبُوا اِنّى مَعَکُمْ رَقیبٌ» وَقَولَهُ عَزَّوَجَلَّ: «فَانْتَظِرُوا اِنّى مَعَکُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرینَ» فَعَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ اِنَّما یَجیئُ الْفَرَجُ عَلَى الْیَأْسِ، فَقَدْ کانَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ اَصْبَرَ مِنْکُمْ.
امام رضا علیه السلام فرمود: شکیبائى و انتظار فرج چقدر نیکو است، آیا گفته خدا را شنیدید که فرمود. «شما منتظر باشید که من هم با شما منتظرم» و همچنین فرمود: «انتظار بکشید که من هم با شما از انتظار کشندگانم»، بنابراین صبور باشید، چون فرج بعد از زمان یأس و ناامیدى مىرسد و افراد قبل از شما صبورتر بودند.
انتظار و ائمّه
25 قالَ الصّادِقُ علیه السلام : مِنْ دینِ الْأَئِمَّةِ الْوَرَعُ وَ الْعِفَّـةُ وَ الْصَّلاحُ (...اِلى قَوْلِهِ) وَ اِنْتِـظارُ الْفَـرَجِ بِالصَّـبْرِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: تقوى و پاکدامنى و درستى... و انتظار فرج با صبر و بردبارى از راه و رسم ائمه علیهمالسلام است.
پاداش صبر وانتظار
26 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله : سَیَأْتى قَومٌ مَنْ بَعْدِ کُمُ الرَّجُلُ الْواحِدُ مِنْهُمْ، لَهُ اَجْرُ خَمْسینَ مِنْکُمْ، قالُوا: یا رَسُولَ اللّهِ نَحْنُ کُنّا مَعَکَ بِبَدْرٍ وَ اُحُدٍ وَ حُنَیْنٍ، وَ نَزَلَ فینَا الْقُرْانُ، فَقالَ صلی الله علیه و آله: اِنَّکُمْ لَوْ تَحَمَّلُوا لِما حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُمْ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به زودى بعد از شما گروهى مىآیند که پاداش یک نفر از آنها به اندازه پاداش پنجاه نفر از شماست. آنها گفتند: اى رسول خدا، ما در جنگ بدر و احد و حنین با تو بودیم و درباره ما قرآن نازل شد. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: آنچه را آنها به دوش گرفتند، اگر بر دوش شما مىنهادند، مثل آنها صبر و استقامت نمىکردید.
انتظار و جهاد
27 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: اَلْمُنْتَظِرُ لِلثّانى عَشَرَ کَالشّاهِرِ سَیْفَهُ بَیْنَ یَدَىْ رَسُولِاللّهِ صلی الله علیه و آله یَذُبُّ عَنْهُ.
امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که در انتظار امام دوازدهم علیه السلاماست، همانند کسىاست که در رکاب رسولخدا صلی الله علیه و آله شمشیرش را برهنه کرده و از او دفاع مىکند.
ولایت در زمان انتظار
28 قالَ سَیِّدُ الْعابِدینَ علیه السلام: مَنْ ثَبَتَ عَلى وِلایَتِنا فى غَیْبَةِ قائِمِنا اَعْطاهُ اللّهُ اَجْرَ اَلْفِ شَهیدٍ مِثْلَ شُهَداء بَدْرٍ وَ اُحُدٍ.
امام زینالعابدین علیه السلام فرمود: کسى که در زمان غیبت قائم ما بر ولایت ما استوار باشد، خداوند پاداش هزار شهید از شهداى جنگ بدر و احد را به او خواهد داد.
صبر و انتظار
29 عَنِ الاِمامِ الْعَسْکَرى علیه السلام لاِبْنِ بابِویْهِ: ...وَ عَلَیْکَ بِالصَّبْرِ وَ اِنْتِظارِ الْفَرَجِ، فَاِنَّ النَّبِىَّ صلی الله علیه و آله قالَ: اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتى اِنْتِظارُ الْفَرَجِ.
امام عسگرى علیه السلام به ابنبابویه فرمود: ...بر تو باد به صـبر و انتـظار فـرج، چون پیامبر گرامى صلی الله علیه و آله فرمود: برترین اعمال امّتم انتظار فرج است.
عبادت زمان انتظار
30 عَنِ الصّادِقُ علیه السلام : ...وَاللّهِ عَبادَتُکُمْ فِى السِّرِّمَعَ اِمامِکُمُ الْمُسْتَتَرِ فى دَوْلَةِ الْباطِلِ وَ حالَ الْهُدْنَةِ، اَفْضَلُ مِمَّن یَعْبُدُاللّهَ عَزَّوَجَلَّ فى ظُهُورِ الْحَقِّ مَعَ الاِمامِ الظّاهِرِ فى دَوْلَةِ الْحَقِّ.
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: به خدا قسم عبادت پنهانى شما در زمان غیبت در حکومت باطل از عبادت کسى که خدا را در زمان امام حاضر و دولت حقّ عبادت مىکند برتر است.
مردم در زمان انتظار
31 قالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِىٍّ علیه السلام: لَهُ غَیْبَةٌ یَرْتَدُّ فیها اَقْوامٌ وَیَثْبِتُ فیها اخَرُونَ فَیَوُذُّونَ وَ یُقالُ لَهُمْ: «مَتى هذَا الْوَعْدُ اِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ». اَما اَنَّ الصّابِرَ فى غَیْبَتِةِ عَلَى الاَْذى وَالتَّکْذیبِ بَمِنْزِلَةِ المجاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَىْرَسُولِاللّهِ صلی الله علیه و آله.
امام حسین علیه السلام فرمود: حضرت مهدى داراى غیبتى است که گروهى در آن مرحله مرتد مى‌شوند و گروهى ثابت قدم مىمانند و اظهار خشنودى مىکنند. افراد مرتد به آنها مىگویند: «این وعده کى خواهد بود اگر شما راستگو هستید؟» ولى کسى که در زمان غیبت در مقابل اذیّت و آزار و تکذیب آنها صبور باشد، مجاهدى است که با شمشیر در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله جهاد کرده است.
بخش چهارم:
وظایف زمان انتظار
انتظار، وظیفه هر مسلمان
32 قالَ الاِمامُ الْجَوادُ علیه السلام : اِنَّ الْقائِمَ مِنّا هُوَ الْمَهْدِىُّ الَّذى یَجِبُ اَنْ یُنْتَظَرَ فى غَیْبَتِهِ وَ یُطاعَ فى ظُهُورِهِ.
امام جواد علیه السلام فرمود: همانا قائم ما مهدى علیه السلام است که بر مسلمان واجب است در زمان غیبت او منتظرش باشد و هنگام ظهورش از او اطاعت کند.
تکلیف در زمان انتظار
33 عَنْ الاِمامِ الْمَهْدىّ علیه السلام فى تَوْقیعِهِ اِلى مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمانَ: وَ اَکْثِرُوا الدُّعآءَ بتَعْجیلِ الْفَرَجِ فَاِنَّ ذلِکَ فَرَجُکُمْ.
حضرت مهدى علیه السلام در نامه مبارکش به سفیر خود محّمد بن عثمان فرمود: براى تعجیل فرج زیاد دعا کنید، چون همین دعا موجب فرج شماست.
انتظار مخلصان
34 عَنِ الاِمامِ الْجَوادِ علیه السلام قالَ: ...اِنَّ لَهُ غَیْبَةٌ یَکْثُرُ اَیّامُها، وَیَطْوُلُ اَمَدُها یَنْتَظِرُ خُرُوجَهُ الُمخْلِصُونَ وَ یُنْکِرُهُ الْمُرْتابُونَ.
از امام جواد علیه السلام نقل شده که فرمود: ...حضرت داراى غیبتى است که روزهایش زیاد و مدّتش طولانى است. پس افراد مخلص منتظر ظهور او هستند و افراد شکّاک مُنکر او هستند.
شیعه در زمان انتظار
35 قالَ الکاظِمُ علیه السلام: طُوبى لِشیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکینَ بِحُبِّنا فى غَیْبَةِ قائِمنا اَلثّابِتینَ عَلى مُوالاتِنا وَالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْدآئِنا اُولئِکَ مِنّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ وَ قَدْ رَضُوا بِنا اَئِمَّةً وَ رَضینا بِهِمْ شیعَةً وَ طُوبى لَهُمْ، هُمْ وَاللّهِ مَعَنا فى دَرَجَتِنا یَوْمَ الْقِیامِةِ.
امام کاظم علیه السلام فرمود: خوش به حال شیعیان ما که در زمان غیبت قائم ما به دوستى ما چنگ مىزنند و در دوستى ما و برائت از دشمنان ما استوارند آنها از ما و ما از آنها هستیم، آنها به پیشوائى ما راضى شدند و ما هم به شیعه بودن آنها راضى وخشنودیم و خوشا به حال آنها، به خدا قسـم آنها در روز قیامت با ما و مرتبه ما هستند.
انتظار، نه یأس
36 قالَ اَمیرُالْمُؤمِنینَ علیه السلام : اِنْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَلا تَیْأَسُوا مِنْ رَوحِ اللّهِ فَاِنَّ اَحَبَّ الاَعْمالِ اِلَى اللّهِ عَزَّوَجَلَّ اِنْتَظارُ الْفَرَجِ.
امام على علیه السلام فرمود: منتظر فرج باشید، و از روح خدا مأیوس نشوید، که محبوبترین اعمال در پیشگاه خدا انتظار فرج است.
انتظار وعده خدا
37 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَعاشِرَ النّاسِ: اَبْشِرُوا بِالْفَرَجِ، فَـاِنَّ وَعْدَ اللّهِ لایُخْـلَفْ، وَقَضـاءَهُ لایُرَدُّ وَ هُوَ الْحَکیمُ الْخَبیرُ، وَاِنَّ فَتْحَ اللّهِ قَریبٌ.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: مردم! بشارت باد بر شما فرج (مهدى (عج))، چون وعده خدا تخلّفپذیر نیست و حکم او برگشت ندارد و او حکیم و آگاه است و براستى فتح الهى نزدیک است.
دعاى زمان انتظار
38 قالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام : یا زُرارَةُ! اِنْ اَدْرَکْتَ ذلِکَ الزَّمانَ فَاْلزِمْ هذَا الدُّعآءَ: اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِفْ نَبِیَّکَ، اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَکَ لَمْ اَعْرِفْ، حُجَّتَکَ، اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینى.
امام صادق علیه السلام به زُراره فرمود: اگر زمان غیبت را درک کردى، این دعا را همیشه داشته باش: خدایا، خودت را به من بشناسان، چون اگر خودت را به من نشناسانى، پیامبرت را نخواهم شناخت، خدایا رسول خود را به مـن معرّفى کن چون اگر رسول تو را نشناسم، حجّت تو را نخواهم شناخت، خدایا حجّت خود را به من معّرفى کن زیرا اگر حجّت تو را نشناسم از دین خود گمراه شده‌ام.
عاقبت منکرین امام منتظر(عج)
39 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ اَنْکَرَ الْقآئِمَ مِنْ وُلْدى فى غَیْبَتِهِ ماتَ میتَةَ الجاهِلَّیةِ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسى که در زمان غیبت، حضرت قائم را که از فرزندان من است، انکار کند همانند مردگان جاهلیت مرده است.
انتظار ملاک پذیرش اعمال
40 عَنْ اَبى عَبْدِاللّهِ علیه السلام اَنَّهُ قالَ: اَلا اُخْبِرُکُمْ بِما لایَقْبَلُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ مِنَ الْعِبادِ عَمَلاً اِلاّ بِهِ؟ فَقُلْتُ: بَلى، فَقالَ: شَهادَةُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَاَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ (وَرَسُولُهُ) وَالاِْقْرارُ بِما اَمَراللّه، وَ الْوِلایَةُ لَنا، وَ الْبَرآئةُ مِنْ اَعْدآئِنا، وَالتَّسْلیمُ لَهُمْ والْوَرَعُ وَالاِجتِهادُ وَ الطُمَأْنینَةُ وَ انْتِظارُ الْقآئِمِ علیه السلام.
امام صادق علیه السلام به راوى فرمود: آیا ملاک قبولى اعمال بندگان را به شما خبر دهم؟ راوى گفت: بله، امام فرمود: ملاک قبولى اعمال عبارتند از:
1. شهادت این که معبودى بجز خدا نیست و حضرت محمّد صلی الله علیه و آله بنده و رسول اوست.
2. اقرار و اعتراف به دستور الهى.
3. ولایت اهل‌بیت علیه السلام.
4. برائت از دشمنان اهل‌بیت علیه السلام.
5. تسلیم در مقابل اهل بیت.
6. تقوى
7. کوشش در راه خدا و آرامش.
8. انتظار حضرت مهدى قائم علیه السلام.
