یار واقعی امام زمان کسی است که ذوب در خواست و رضای امام زمان باشد و چنین کسی هیچ عملی که خلاف رضایت خداوند (که رضایت امام زمان در همین است) انجام نمیدهد و هیچ عملی را که رضایت خداوند در آن است (واجبات و برخی مستحبات بسیار موکد) را ترک نمیکند و علاوه بر اینها دلش را از محبت و دلبستگی به غیر خدا خالی کرده (محبت به پیامبر و امام در راستای محبت خداوند است و جدا از آن نیست) و صفات عالی اخلاقی را درون خود نهادینه کرده و صفات زشت را از خود زائل کرده است. و چنین کسی هم منتظر واقعی است.
وظیفه هر فرد با ایمانی به عنوان منتظر امام زمان(ع) این است که مانند یک منتظر واقعی زندگی کند. وقتی انسان حقیقتا منتظر کسی باشد تمام رفتار و سکناتش نشان از منتظر بودن او دارد.
به عنوان مثال اگر منتظر میهمان باشد حتما خانه را تمیز و مرتب می کند، وسایل پذیرایی را آماده می کند و با لباس مرتب و چهرهای شاداب در انتظار میماند. چنین کسی میتواند ادعا کند که منتظر میهمان بوده است. اما کسی که نه خانه را مرتب کرده است و نه وسایل پذیرایی را آماده نموده است و نه لباس مرتب و تمیزی پوشیده است و نه اصلاً به فکر میهمان است اگر ادعا کند که در انتظار میهمان بوده همه او را ریشخند خواهند کرد و بر گزافه گویی او خواهند خندید.
بنابراین انتظار باید قبل از آنکه از ادعای انسان فهمیده میشود از رفتار و کردار او فهمیده شود. بنابراین یک منتظر واقعی اهل گناه و دلبستگی به دنیا نیست چرا که چنین کسی نمی تواند از وابستگیها و دلبستگیها و آلودگیها دست بردارد و آماده به خدمت در جهت اهداف مقدس امام زمان(ع) باشد.
با توجه به نکات ذکر شده می توان برخی وظایف منتظر امام زمان(ع) را چنین ذکر کرد:
اولین شرط انتظار؛ معرفت است تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات خوب او مطلع نباشد منتظر او نخواهد شد. در مورد انتظار امام زمان هم چنین است. و طبیعی است که هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان بیشتر باشد انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی که افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگی و عطش نسبت به وجود مقدس آن حضرت نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران او بیرون هستند.
ریشه محبّت و دلدادگى به امام در معرفت ایشان نهفته است، هر چه معرفت خالصتر و عمیقتر باشد محبّت حاصله نیز شدیدتر و قویتر خواهد بود.
دومین شرط انتظار، ایجاد سنخیت با امام زمان(ع)؛
منتظران واقعی وضعیت روحی و فکری و عملی خود را به گونهای سامان میدهند که سنخیت کاملی با امام زمان(ع) داشته باشند. آیا میتوان منتظر قدوم کسی بود و با او مشابهت و سنخیت نداشت؟ آیا میتوان محبت کسی را داشت اما با او هیچ سنخیت و مشابهتی نداشت؟ ایجاد سنخیت با امام زمان از طریق تقویت ایمان و تقوا و فضایل اخلاقی و درجات معنوی حاصل میشود. و تنها در این صورت است که می توان ادعای محبت به امام زمان را داشت. در صورتی که انسان رفتارش مطابق میل امام زمان باشد شعله محبت او در دلش زبانه خواهد کشید و عشق آن حضرت او را به فریاد خواهد آورد و دوریاش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت.
طبیعی است که هر چقدر این سنخیت بیشتر باشد محبت آن حضرت به انسان بیشتر خواهد شد و محبت انسان نیز به آن حضرت افزون تر خواهد گشت.
البته شناخت و هم سنخ شدن با امام زمان، متوقف بر عمل به دستورات دین و پیشه کردن تقوای الهی، یعنی انجام واجبات و ترک محرمات و اخلاص عمل برای رضای خداست اگر در این مسیر استقامت بورزید خداوند از درون شما را هدایت خواهد کرد و موانع را برطرف میکند و توفیق روی توفیق شامل حالتان خواهد شد و روز به روز بر ظرفیت وجودی شما افزوده خواهد شد، قرآن کریم میفرماید:
«وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا ؛ کسانی که در راه ما تلاش کنند راههای هدایت را به آنان مینماییم.» (1)
و نیز میفرماید: «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ ؛ کسانی که گفتند پروردگار ما الله است و در این راه استقامت ورزیدند ملائکهی الهی بر آنان نازل خواهد شد.» (2)
و در کلمات معصومین آمده: «من اخلص لله اربعین یوما انبت الله الحکمة فی قلبه و یجری من قلبه علی لسانه و جوارحه ؛ کسی که چهل روز تمام کارهایش فقط و فقط برای خدا باشد خداوند نور حکمت و بینایی را بر دلش میفشاند و حکمت از دلش بر زبانش و اعضا و جوارحش جاری میشود (یعنی همهی رفتارش حکیمانه میشود) » (3)
بنابراین با استقامت در مسیر اطاعت و عبودیت محض خداوند ظرفیت وجودی انسان بسط پیدا میکند و مسیر کمال و سعادت هموار می شود. در این راستا مطالعه کتب زیر مفید است:
علم اخلاق اسلامى، ج ۱ - ۳ (ترجمه جامع السعادات)، مولى مهدى نراقى، ترجمه: دکتر سید جلال الدین مجتبوى؛
معاد، شهید دستغیب؛
سرای دیگر، شهید دستغیب؛
منازل الاخرة (داستانهایی از سفر آخرت) ، محدث قمی (حاج شیخ عباس قمی) ؛
قلب سلیم، شهید دستغیب؛
بازگشت به خدا، على اکبر ناصرى.
همچنین مطالعه کتب معتبری که در مورد امام زمان(ع) نوشته شده است میتواند انسان را تا حدی به مقام و عظمت امام زمان(ع) آشنا سازد.
در این زمینه مطالعهی کتب زیر مفید است:
امامت و مهدویت، لطف الله صافى گلپایگانى ؛
جستجو و گفتگو پیرامون امام مهدی ، شهید سید محمد باقر صدر، ترجمهی مصطفی رحماندوست ؛
ظهور نور، على سعادتپرور، نشر تشیع ؛
جمال آفتاب، علی سعادتپرور ؛
وابستگى جهان به امام زمان ، لطف اللَّه صافى ؛
ترجمه منتخب الاثر، آیت اللَّه صافى ؛
نور مهدی (عج) ، (چند تن از نویسندگان)؛
قیام و انقلاب مهدی، شهید مطهری.
پینوشت:
1- سوره عنکبوت، آیه 69
2- سوره فصلت، آیه 30
3- بحار الأنوار، ج67، ص: 249
منبع: تبیان