سؤال:
چرا در زمان غیبت در اعیاد بزرگ دستور دادهاند که شیعیان دعای ندبه بخوانند، مگر معنای ندبه گریه با صدا و ناله و فریاد نیست؟ پس چرا باید شیعیان در روزهایی که همه مسلمانان خوشحالاند، دعایی را بخوانند که توأم با گریه و ناله و فریاد باشد؟
پاسخ:
درست است که دستور داده شده در چهار عید بزرگ اسلامی یعنی عید فطر و عید قربان و عید غدیر و جمعه و به نقلی شبهای جمعه، شیعیان دعاء ندبه بخوانند.
ولی این دستور یک تکلیف و یک حکم مثل نماز و روزه و سائر احکام نیست که هیچ فلسفهاش را نفهمیم و یا فلسفه کمی از آنها را متوجّه شویم، بلکه این دستور یک کنترل و راهنمائی کاری است که طبعاً هر شیعه در روزهای عید انجام میدهد.
توضیح آنکه یک مسلمانی که از طرفی دلش در فراق امام زمانش ذوب شده و از طرف دیگر انسانی است که برای بدبختی همنوعانش در زمان غیبت آتش گرفته و همیشه میسوزد و میسازد، در روز عید که میبینید همه خوشحالاند او داغش تازه میشود، اوّل صبح زانوهای غم را در بغل میگیرد و برای آنکه چرا آنچه تنها و تنها سبب خوشحالی او است به او نرسیده، اشک می‌ریزد.
شما حال یک عاشق دلسوختهای که از معشوقش جدا افتاده را در نظر بگیرید، قطعاً متوجّه خواهید شد که هر وقت همه مردم خوشحالترند او محزونتر است، زیرا تنها چیزی که او را خوشحال میکند وصال معشوقش میباشد و او واجد آن جهت نشده است.
در اینجا فقط اسلام خواسته درد دل و راز و نیاز عشّاق امام زمان علیهالسلام را در قالب دعای ندبه درآورد و با این عبارات که با ادب بیشتر و طبق معارف الهیّه و صحیح ذکر شده به این عدّه دستور دهد تا مبادا آنها وجود مقدّس حضرت بقیّةاللّه ارواحنا فداه را با الفاظی که معمولاً عشّاق با معشوق‌های مجازی خطاب میکنند (از قبیل اشعار و غزلیّات) خطاب کنند و شرائط ادب را رعایت نمایند.
و از طرفی چون مسلمانها در روزهای عید مخصوصاً اعیاد بزرگ غالباً با هم اجتماع میکنند و شاید وسائل تفریح و سرگرمی و غفلت از آنچه باید بیشتر به یاد آن باشند، فراهم مینمایند، پیشوایان دین خواستهاند که مسلمانها به وسیله خواندن دعای ندبه و سائر ادعیه از محبوب حقیقی یعنی حضرت بقیّةاللّه ارواحنا فداه فراموش ننمایند و بدانند که گمشدهای دارند و آنهائی که از آن حضرت غافلاند، در این اجتماعات متذکّر وجود مقدّس آن حضرت گردند و به یاد او گریه کنند و از خدا تقاضای ملاقات با او را نمایند.
منبع: کتاب مصلح غیبی
