امام مهدی (عج) در غدیر

امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در خطبه غدیر

امتداد سبز امامت از امام علی (علیه‌السلام) تا امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه)

اعلام عمومی برای سفر حج در سراسر جهان اسلام؛ بیش از یکصد هزار تن از هر سو عازم مکه شدند.

علی (علیه‌السلام) که از طرف پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) به یمن و نجران رفته بود، همراه دوازده هزار تن احرام بسته وارد مکه شدند.[1]

اعمال حج برگزار شد. در عرفات دستوری نازل گردید.

پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) زمینه را برای اعلام ولایت علی (علیه‌السلام) آماده فرمود.

پس از اتمام حج، بلال منادی پیامبر اعلام کرد: فردا جز ناتوانان کسی باقی نماند و همه باید حرکت کنند تا در وقت معینی در غدیر خم، حاضر شوند.[2]

واقعه غدیر

بی‌شک، در طول تاریخ، مناسک و مراسمی به عظمت و کیفیت حج محمدی (صل الله علیه و آله و سلم) سال دهم هجرت انجام نپذیرفته است؛ حجی که برای آخرین بار، اشرف مخلوقات و فخر کائنات، خاتم الانبیاء (صل الله علیه و آله و سلم) برپا کننده آن بود و خیل مشتاقان حضرتش که شمار آنان به بیش از یکصد هزار تن می‌رسید، گرداگرد شمع وجود پیامبرشان از هر دیار و منطقه‌ای، پس از طواف خانه دوست، قصد مراجعت داشتند... ناگاه جبرئیل آمد، با سه پیام:

«ای پیامبر! آنچه به تو دستورداده شده ابلاغ کن»؛

«اگر دستور الهی را ابلاغ نکنی، گویا رسالتت کامل نیست»؛

«خداوند تو را از شر بدخواهان حفظ می‌کند».[3]

با آنکه محمد (صل الله علیه و آله و سلم) بارها و بارها، قبل از این هم مسأله ولایت و جانشینی پس از خود را مطرح کرده بود، باز دستور داد همگان در وادی «غدیرخم»[4] گرداگرد او جمع شوند؛ سبقت گیران برگردند و عقب ماندگان پیش آیند. از بار شتران برایش منبری سازند و همه آماده شنیدن کلام وحی از زبان آخرین فرستاده خداوند باشند. امر آن‌چنان مهم و دقیق است که ترس از نپذیرفتن مردم و غوغای سوداگران و نیز گرمای هوا و مشکلات دیگر، در مقابلش هیچ است...

اعلام ولایت علی (علیه‌السلام) و جانشینی او

حضرت محمد (صل الله علیه و آله و سلم) شروع کرد؛ مثل همیشه با نام خدا و ستایش و سپاس از او.

حضرت محمد (صل الله علیه و آله و سلم) تمام معارف بیست و سه ساله خویش را گزارش داد و مردم را به عظمت دین و آیینش رهنمون ساخت... ولی اینها همه مقدمه بود برای بیان یک مطلب و آن:

«ای جمعیت انسان‌ها! اینجا آخرین جایگاهی است که در میان شما ایستاده و سخن می‌گویم. پس سخنان مرا بشنوید و فرمان برید و تسلیم پروردگارتان باشید، همانا خدای عزیز بزرگ، پروردگار شما و سرپرست و معبودتان است و بعد از او، پیامبرش محمد (صل الله علیه و آله و سلم) که میان شما ایستاده و سخن می‌گوید، سرپرست شماست. و بعد از من علی (علیه‌السلام) سرپرست و امام شما به امر پروردگارتان می‌باشد. و [پس از او] امامت در خاندان من از فرزندان علی (علیه‌السلام) ساری و جاری است تا آن هنگام که در قیامت، خدا و رسولش را ملاقات می‌کنید...»[5]

البته پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) بارها و بارها، پیش از غدیر هم، جانشینی و ولایت علی (علیه‌السلام) را اعلام کرده بود ولی غدیر تایید همة آنها بود و تمام کننده حجت بر مردم.

مردم دسته دسته می‌آمدند و با پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) تجدید پیمان و با علی (علیه‌السلام) به عنوان امیرمؤمنان بیعت می‌کردند و تبریک می‌گفتند.

جبرئیل نازل شد و گفت:

«به خدا قسم روزی مانند امروز ندیدم. چقدر کار پسر عمویش را محکم نمود! برای او پیمانی بست که جز کافر به خدا و رسولش کسی آن را بر هم نمی‌زند، وای بر کسی که پیمان او را بشکند!»[6]

غدیر، طرحگاه سازمان امامت و هدایت بشر

غدیر، علاوه بر معرفی علی (علیه‌السلام) به عنوان جانشین و وصی بلافصل پیامبر خاتم (صل الله علیه و آله و سلم) ترسیم کننده امتداد سبزی است که دشمنان را نه تنها در آن روزگار بلکه تا قیام قیامت و پایان دوران، از طمع ورزی به اسلام ناامید کرد. در این روز دین کامل گردید، نعمت تمام شد و اسلام دین مورد رضایت حق واقع شد.[7]

این خصوصیات نبود مگر آنکه پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله و سلم) همه دین را در آن روز بیان فرمود، یعنی «امامت و ولایت» را.

دین اسلام کامل گردید، چرا که جانشینی و خلافت تثبیت شد و نه فقط علی (علیه‌السلام) به عنوان امام بعد از پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) بلکه سلسله نورانی «امامت و ولایت» به همه عالمیان معرفی گردید. نعمت تمام شد و با این اتمام حجت، علی (علیه‌السلام) امم مؤمنان و متقیان گردید. خداوند به دین اسلام رضایت داد که تا قیام قیامت بماند چرا که با نصب علی (علیه‌السلام) امید دشمنان که فکر می کردند با رحلت پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) دین خدا محو خواهد شد، ناامید گردید و از خاموشی و افول حق مأیوس شدند. پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) سلسله امامت را در غدیر معرفی کرد تا دین خدا پابرجا بماند.

او ذریه و نسل خود را از فرزندان علی (علیه‌السلام) بیان کرد که باید به ریسمان محکمشان چنگ زد و رستگار گردید.

پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) بارها و بارها تأکید کرد که: دوستی با علی (علیه‌السلام) و فرزندانش، دوستی با من و دشمنی با آنان دشمنی با من است.

غدیر طرحگاه سازمان امامت است و پیمانی است برای ادامه راه انبیا و اوصیا. عید غدیر، بازخوانی پرونده امامت و ولایت است.

دشمنان غدیر، نه فقط دشمن علی (علیه‌السلام) هستند که دشمن هدایت و سعادت بشرند و آنها نیستند جز کافران و منافقان.

مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در غدیر

پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله و سلم) پس از انتصاب و معرفی اولین سر سلسله ولایت و امامت به امر الهی، آخرین جانشین خود را هم در عباراتی چند معرفی می کند تا حق جویان و عدالت طلبان راه را گم نکنند و همگان بدانند که جانشینان او دوازده نفرند و همگی خلیفه اویند. آخرین آنها کسی است که به عدل و قسط قیام می‌کند و دین حق و مورد رضایت خدا را بر تمام جهان حکمفرما می‌گرداند:

آگاه باشید! همانا آخرین امامان از ما، مهدی قائم (عجل الله تعالی فرجه) است.

آگاه باشید! او بر تمام ادیان پیروز می‌شود.

آگاه باشید! او از ستمگران انتقام می‌گیرد.

آگاه باشید! او گشاینده دژهای مستحکم شرک و فساد و نابود کننده آنهاست.

آگاه باشید! او نابود کننده شرک است.

آگاه باشید! او انتقام گیرنده خون دوستان خدای عزیز و بزرگ است.

آگاه باشید! او یاری دهنده دین خدای عزیز و بزرگ است.

آگاه باشید! او سیراب کننده تشنگان از دریای حقیقت است.

آگاه باشید! او فضل و برتری دانشمندان، و جهل و بی‌خردی ناآگاهان را می‌داند.

آگاه باشید! او برگزیده خداوند و امام انتخاب شده از طرف اوست.

آگاه باشید! او وارث هر دانشی است، و علم او بر همه علوم برتر است.

آگاه باشید! او معرفی کننده خدای عزیز و بزرگ و روشن کننده احکام و راه ایمان است.

آگاه باشید! او شجاع و درستکار است.

آگاه باشید! امور آفریدگان به او واگذار شده است.

آگاه باشید! که پیامبران گذشته به ظهور او بشارت داده‌اند.

آگاه باشید! او آخرین حجت الهی است و بعد از او حجتی نخواهد آمد، در جهان حقی نیت مگر آنکه با اوست، و دانشی نیست مگر آنکه در نزد اوست.

آگاه باشید! که کسی توان پیروزی بر او را ندارد، و یاری دهنده‌ای جز او نیست.

آگاه باشید! او ولی خدا در زمین و داور او در میان خلق، و امین اسرار الهی در نهان و آشکار است.[8]

اگر پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) مهدی عجل الله تعالی فرجه را معرفی نمی‌فرمود، معلوم نبود نامی از او بماند. چرا که مردم دستور خدا در مورد جانشینی و ولایت علی (علیه‌السلام) را گردن ننهادند و برای بی‌فروغ کردن چراغ امامت در طول تاریخ کمر همت بستند. برخی را کشتند و گروهی را اسیر و جمعی را آواره نمودند،[9] اما غافلند از آنکه اراده‌ی خداوند این است که دینداران بر جهان مسلط شوند گرچه به مذاق کافران و مشرکان خویش نیاید.[10]

مهدی (عجل الله تعالی فرجه) در نگاه علی (علیه‌السلام)

دین خدا همان است که وعده آن در کتاب الهی آمده است. خداوند به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، وعده داده که آنها را در زمین جانشین می‌گرداند و دین پسندیده‌ای را که پس از ترس، به آنها آرامش بخشد، برایشان مستقر و مستحکم گرداند.[11] بدیهی است دین مورد رضایت خدا، همان است که خداوند آن را اسلام نامید و در روز غدیر به آن رضایت داد. استقرار این دین ممکن نخواهد بود جز آشنایی با برپاکنندگان آن و عمل به دستوراتشان، تاریخ شاهد زمینه سازی جانشینان پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله و سلم) یکی پس از دیگری است. تا مقدمات قیام بر پا کننده دین مورد رضایت خدا را فراهم سازد.

علی (علیه‌السلام) که پس از پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) اولین جانشین او بود، مردم را به وجود امامی غایب از فرزندان خود خبر می‌داد که جهان را پر از عدل و داد کند همانطور که از ظلم و جور آکنده است.

چه زیباست که شادمانی جشن غدیر را با شیرینی معارف امیر مؤمنان (علیه‌السلام) درباره فرزندش مهدی‎ (عجل الله تعالی فرجه) بیامیزیم و این شور را شعور و این عشق را با عمل همراه سازیم.

1. بخشنده

«بسیار بخشنده است».[12]

2. پناهگاه

«دژی محکم و پناهگاهی مستحکم است».[13]

3. الگوی صالحان

«هر کس او را درک کند، او را مشعلی فروزان می‌یابد که الگوی صالحان است».[14]

4. نجات بخش بشریت

«بندها را می گسلد و به بردگی و بهره کشی انسان از انسان خاتمه می‌دهد».[15]

5. عدالت گستر

«حضرت علی (علیه‌السلام) به فرزندش امام حسین (علیه‌السلام) فرمود: ای حسین! نهمین فرزند تو، قیام کننده به حق است. او دین را آشکار می‌کند و عدالت را می‌گستراند».[16]

6. شادی آفرین

«با آمدن او اهل آسمان و زمین شادمان می‌گردند».[17]

7. پاداش ثابت قدمان

«برای قائم ما غیبتی است طولانی، آگاه باشید کسی که در آن روزگار بر دین خود ثابت قدم باشد و قلبش از طولانی شدن غیبت امام سخت نگردد، در روز رستاخیز در بهشت با من و در کنار من خواهد بود».[18]

8. دعا برای حضرت

«بار خدایا! غیبت او را پایان بخش غمها قرار ده و به وسیله او شکاف‌ها و نفاق‌ها را از میان امت بردار».[19]

غدیر یعنی بیعت با امامت که علی (علیه‌السلام) اولین مصداق آن است و مهدی (عجل الله تعالی فرجه) آخرین آن.

و یک سوال اساسی پیش روی ما؛

آیا آماده پذیرش امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) هستیم؟ یا منفعت طلبی‌ها و شهوترانی‌ها ما را نیز به بیراهه می‌برد؟!

آیا ما از کسانی هستیم که با دانش، بصیرت و خودسازی برای تحقق آینده سبز و زیبای ظهور تلاش و کوشش نمایند:

«یُوَطّئونَ اللمَهدی سُلطانَه»؟![20]

----------------------------------

پی‌نوشت:

[1]- کشف الیقین، ص238.

[2]- امالی صدوق، ص354.

[3]- مائده/67، آیه «ابلاغ».

[4]- «غدیر خم» سرزمینی است که به جهت وجود آب و چند درخت کهنسال، محل استراحت کاروانیانی بود که از آنجا مسیرشان به سمت مدینه، مصر، عراق و نجد جدا می شد.

[5]- احتجاج طبرسی، ج1، ص66، الغدیر علامه امینی؛‌حماسه غدیر، محمد دشتی.

[6]-  تفسیر عیاشی، ج1، ص329.

[7]- مائده/3، آیه «کمال دین».

[8]- احتجاج طبرسی. ج1، ص66: خطبه غدیر.

[9]- دعای ندبه.

[10]- صف/9.

[11]- نور/55.

[12]- غیبت نعمانی، باب13، ح1.

[13]- همان.

[14]- همان.

[15]- نهج البلاغه، خطبه150.

[16]- کمال الدین، صدوق، ج1، ص304.

[17]- نهج البلاغه، خطبه150.

[18]- کمال الدین، صدوق، ج1، باب26، ح14.

[19]- غیبت نعمانی، باب13، ص212.

[20]- سنن ابن ماجه، جزء2، باب الفتن.